روایت تاریخی

مقام و منزلت حضرت خديجه كبري سلام الله علیها: حضرت خدیجه سلام الله علیها پانزده سال پیش از عام الفیل در مکه، در خانواده ای بزرگ و ارجمند به دنیا آمد. در دوران جوانی که با تشکیل کاروان های تجاری به کسب درآمد پرداخت. درخشان ترین صحنه زندگی او پیش از بعثت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآلیه‌وسلم مربوط به زمانی است که با وجود مکنت و ثروت، هرگز در جامعه فاسد آن روزگار، خود را به دست امواج سهمگین جاهلیت نسپرد و به درجه ای از کمال و پاکی رسید که به «طاهره» ملقب گشت. افزون بر این لقب، به برخی دیگر از القاب او می‌توان اشاره کرد از جمله: «مبارکه» «سیده نسوان» «کبری» به معنی ارجمند و والامقام که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآلیه‌وسلم این لقب را پس از

روایت اول : شیخ مفید می‌ینویسد: مأموريت سندى آن بود كه حضرت ابو الحسن امام کاظم علیه‌السلام را بوسيله زهر، شهيد نمايد او هم حسب الامر زهرى در طعام ريخته و يا خرما را به زهر آلوده كرده به حضرت خورانيد امام علیه‌السلام از آن تناول نمود و سه روز پس از آنكه از شدت زهر، تب كرده بود بيش زنده نماند و جهانى را بر شهادت خود سوگوار ساخت و دنيا را به شكمخوارگان گرگ سيرت خوك طبيعت سپرد و خود پس از سه روز شهيد شد.
هنگامى كه امام کاظم علیه‌السلام دار فانى را وداع گفت سندى علما و بزرگان شهر را كه از جمله هيثم بن عدى و ديگران بودند به خانه خود و در محلى كه بدن پاك يادگار زهرا به زهر جفا شهيد و آزرده گرديده دعوت كرد و به آنان دستور داد ببينند كه ابو الحسن علیه‌السلام به اجل خود از دنيا رفته آنان هم كه گواهان عادل از خدا برگشته بودند ديدند كه اثر جراحت و خفگى در وجود نازنينش ظاهر نيست گواهى دادند كه به مرگ طبیعی  رحلت كرده

 ابن شهرآشوب در کتابش مینویسد در كتاب انوار است كه عامرى گفت: هارون الرشيد كنيز زيبا و بسيار خوش قيافه‏ اى را براى موسى بن جعفرعليه السّلام فرستاد تا در زندان خدمتكارى او را به عهده گيرد. امام به آن كنيز فرمود: به هارون بگو شما از هديه خود خوشحال هستيد ولی مرا نيازى به اين كنيز و امثال او نيست. وقتی موضوع را به هارون گفتند او ناراحت شده و گفت: برگرد پيش او بگو ما تو را به خواست خودت نگرفته‏ ايم زندانى كنيم و این کار نیز به خواست تو نیست، و كنيز را پيش او بگذار و بيا. پيك رفت و برگشت بعد كه هارون از جاى خود برخاست غلام را فرستاد تا جستجو از حال كنيز كند. وقتی غلام به زندان رفت ديد آن كنيز به سجده افتاده و سر بلند نمي كند و مدام مي گويد: قُدّوس سُبحانك سُبحانك.

گزارش اول : ابن جوزی به نقل از مسعودى می‌نویسد : به متوكّل خبر دادند كه امام على بن محمد عليه السّلام در خانه‏ اش نامه ‏ها و سلاح هايى دارد كه از شيعيانش از مردم قم رسيده و او مصمّم است كه بر حكومت تو حمله كند، متوكل گروهى از تركان را فرستاد و آنها شبانه به خانه آن حضرت هجوم بردند و چيزى در آن نيافتند و ديدند كه وى در خانه‏ اى در بسته است و ردايى از پشم بر تن روى شنها و ريگ ها نشسته، روى دلش به سوى خدا رو به قبله قرآن تلاوت می‌كند، آن گروه، با همان حال او را نزد متوكّل بردند، و به متوكّل گفتند: ما در خانه او چيزى نيافتيم و ديديم كه او رو به قبله نشسته و قرآن مى ‏خواند، متوكّل كه در مجلس شراب نشسته بود آن حضرت را وارد كردند در حالى كه كاسه

قطب راوندی می‌نویسد  ابو هاشم جعفرى می‌گويد: در زمان متوكل، زنى ادعا كرد كه زينب دختر فاطمه سلام الله علیها دخت گرامى رسول خدا  صلی‌الله‌علیه‌وآلیه‌وسلم می‌باشد. متوكل به او گفت: تو زن جوانى هستى، در حالى كه چندين سال از وفات رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآلیه‌وسلم مى‏ گذرد. آن زن گفت: رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآلیه‌وسلم دستش را به سرم كشيد و از خدا خواست كه در هر چهل سال، دوباره جوانى را به من برگرداند. و من تا به حال، خودم را به مردم معرّفى نكرده بودم تا اينكه الآن نيازمند شدم و اظهار كردم! متوكل، فرزندان كهنسال ابو طالب، عباس و قريش را جمع كرد و جريان را به آنها گفت.

برخى از آنان روايت نمودند كه زينب، دختر فاطمه سلام الله علیها در فلان سال فوت كرده است. متوكل به زن گفت: در مورد اين روايت چه مى

در خصوص زندگانی حضرت اُمِّ کلثوم  سلام‌الله‌علیها بین مورخین اختلاف نظر وجود دارد بطوری که در صفحات ۶۸ منتخب التّواریخ، ۳۰۸ مقتل مقرّم، ۵۸۷ تحقیق در باره اوّل اربعین و ۵۲۴ قمقام به نقل از وسائل الشیعه شیخ حُرّ عاملی حدیثی از شیخ مفید ذکر شده که نشانگر آن است اُمِّ کلثوم سلام‌الله‌علیها احتمالاً در زمان حیات امام حسین عليه السّلام از دنیا رفته است چنانچه در صفحه ۳۴۰ جلد هشت الطَّبَقاتُ الْکُبْری به این موضوع اشاره شده. در صفحه ۴۹ جلد دوم مقتل جامع نیز با اشاره به احادیث فوق به نقل از تاریخ موالید الأئمه نوشته شده است در خصوص ذکر روایات وارده در واقعه کربلا منظور اُمِّ کلثومی که مادرش حضرت زهرا(س) بوده است نیست بلکه یکی دیگر از دختران امیرالمؤمنین علی عليه السّلام است.

شيخ صدوق در كتاب معانى الاخبار از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآلیه‌وسلم روايت كرده: نور فاطمه سلام الله علیها قبل از اينكه زمين و آسمان خلق شوند آفريده شد. بعضى از مردم گفتند: اى رسول خدا! پس او از جنس بشر نيست؟ پيامبر فرمود: فاطمه سلام الله علیها  حوريّه‏ اى در لباس انسان است. گفتند: اى رسول خدا! چگونه امكان دارد كه كسى حوريّه و در عين حال انسان باشد؟  فرمود: خداوند متعال قبل از اينكه حضرت آدم را بيافريند؛ فاطمه را در آن هنگامى كه ارواح مخلوقات را خلق مى‏ كرد، از نور خود آفريد، پس هنگامى كه آدم را آفريد، فاطمه سلام الله علیها را به او نشان داد.

گفته شد: اى رسول خدا! فاطمه سلام الله علیها  در آن زمان كجا بود؟ فرمود: نور او در حفره‏ اى زير ساق عرش قرار داشت.

شیخ صدوق به نقل از ابن عباس می نویسد روزی پیامبر در مسجد نشسته بود و در شأن و جایگاه اهل بیت در روز قیامت خبر می داد و آنگاه که به دخترش حضرت زهرا سلام الله علیها رسید فرمود: وَ أَمَّا ابْنَتِي فَاطِمَةُ فَإِنَّهَا سَيِّدَةُ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ مِنَ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ؛ و اما دخترم فاطمه كه بانوى زنان جهانيان است از اولين و آخرين وَ هِيَ بَضْعَةٌ مِنِّي و پاره تن من است وَ هِيَ نُورُ عَيْنِي و نور ديده من است؛ وَ هِيَ ثَمَرَةُ فُؤَادِي، و ميوه دل من است وَ هِيَ رُوحِيَ الَّتِي بَيْنَ جَنْبَيَّ؛ و روح من است كه درون من است؛ وَ هِيَ الْحَوْرَاءُ الْإِنْسِيَّةُ؛ و حوراء انسيه است؛ قَامَتْ فِي مِحْرَابِهَا بَيْنَ يَدَيْ رَبِّهَا جَلَّ جَلَالُهُ ظَهَرَ نُورُهَا لِمَلَائِكَةِ السَّمَاءِ كَمَا يَظْهَرُ نُورُ الْكَوَاكِبِ لِأَهْلِ الْأَرْضِ؛ هر وقت در محراب خود برابر

ابن شهرآشوب در مناقب آل ابیطالب به نقل از أَحْمَدَ بْنِ حَنْبَلٍ می‌نویسد: پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآلیه‌وسلم در بیماری که منجر به وفاتشان گردید فاطمه سلام الله علیها را خواست و کلامی را به صورت پنهانی به وی فرمود که به واسطه آن فاطمه سلام الله علیها گریست. دَعَا فَاطِمَةَ فِي شَكْوَاهُ الَّذِي قُبِضَ فِيهِ فَسَارَّهَا بِشَيْ‏ءٍ فَبَكَتْ ثُمَّ دَعَاهَا فَسَارَّهَا فَضَحِكَتْ. سپس دوباره او را خواند و کلام پنهانی دیگری به وی فرمود که این بار فاطمه سلام الله علیها به واسطه شنیدن آن خندان گردید. از ایشان علت این گریه و خنده را پرسیدم؛ فرمود: أَخْبَرَنِي النَّبِيُّ أَنَّهُ مَقْبُوضٌ فَبَكَيْتُ ثُمَّ أَخْبَرَنِي أَنِّي أَوَّلُ أَهْلِهِ لُحُوقاً بِهِ فَضَحِكْتُ‏  پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآلیه‌وسلم به من خبر وفات خود را داد که مرا گریان کرد سپس مرا خبر داد که اولین کسی که از خانواده به وی ملحق می شود من هستم که این مرا شاد گرداند.

 ابو جعفر طبرى امامى در کتاب دلائل الامامیه از امام صادق عليه السّلام روايت كرده است: وَ قُبِضَتْ فِي جُمَادَى الْآخِرَةِ يَوْمَ‏ الثَّلَاثَاءِ لِثَلَاثٍ‏ خَلَوْنَ‏ مِنْهُ‏، سَنَةَ إِحْدَى‏ عَشْرَةَ مِنَ الْهِجْرَةِ. وَ كَانَ سَبَبُ وَفَاتِهَا أَنَّ قُنْفُذاً مَوْلَى عُمَرَ لَكَزَهَا بِنَعْلِ السَّيْفِ‏ بِأَمْرِهِ، فَأَسْقَطَتْ مُحَسِّناً وَ مَرِضَتْ مِنْ ذَلِكَ مَرَضاً شَدِيداً، وَ لَمْ تَدَعْ أَحَداً مِمَّنْ آذَاهَا يَدْخُلُ عَلَيْهَا حضرت فاطمه سلام الله علیها روز سه شنبه، سوم ماه جمادى الثانى سال يازدهم هجرى از دنيا رحلت نمود. علّت شهادت آن حضرت همان ضربه‏ اى بود كه قنفذ غلام عمر به امر او به حضرت زده بود. حضرت زهرا سلام الله علیها به علت آن ضربه محسن را سقط نمود و بدين جهت به شدّت بيمار شد و اجازه نداد احدى از آن افرادى كه وى را اذيت كرده بودند نزد او وارد شوند. طبری شیعه، دلائل الامامیه ص ۱۳۴، علامه مجلسی، بحارالأنوار ج ۴۳ ص ۱۷۰، علامه بحرانی، عوالم العلوم ج ۱۱ ص ۵۶۶
محمّد بن همام مى ‏گويد: روايت شده: حضرت فاطمه سلام الله علیها در روز بيستم ماه جمادى الآخر از دنيا رحلت نمود. عمر مباركش هجده سال و هشتاد و پنج روز بود. حضرت على علیه‌السلام آن بانو را غسل داد. به هنگام غسل دادن وى غير از حضرت على علیه‌السلام حسنين عليهما السّلام،